Verbos tipo sentir
Os verbos como sentir presentan unha variación tripla no vocalismo da raíz (sent-):
- en posición átona o e sempre é fechado [e] (agás nas formas do presente do subxuntivo sintamos e sintades, con i);
- en posición tónica hai e aberto [ɛ] na 2ª e na 3ª persoa do singular e na 3ª do plural do presente do indicativo e i na 1ª do singular do presente do indicativo, na 2ª do singular do imperativo e en todo o presente do subxuntivo.
Lémbrate!
Os tempos con irregularidades son unicamente tres:
Presente do indicativo
- sinto
- sentes [ɛ]
- sente [ɛ]
- sentimos [e]
- sentides [e]
- senten [ɛ]
Presente do subxuntivo
- sinta
- sintas
- sinta
- sintamos
- sintades
- sintan
Imperativo
- sinte
- sentide
O mesmo paradigma é o dos verbos ferir, mentir, servir, seguir e dos seus derivados e compostos: malferir; desmentir; asentir, consentir, resentir; conseguir, perseguir e proseguir.
Repara!
Conferir, inferir etc. non son derivados de ferir.
Exercicios
Completa os espazos cos verbos no presente do indicativo:
- A escola pública
serve (servir) para formar cidadáns críticos. - Os cazadores e os pescadores
menten (mentir) con frecuencia sobre as súas proezas. - Un alumno mata un profesor e
fere (ferir) outras cinco persoas nos Estados Unidos de América. - 77 % das persoas non
consegue (conseguir) identificar o antibiótico que toma. - O goberno francés
prosegue (proseguir) os seus esforzos diplomáticos para tentar evitar a execución do preso. - Todas as persoas
perseguen (perseguir) a felicidade. - O mercado europeo é un dos que máis se
resente (resentir) coa persecución política aos diésel. - As forzas políticas que apoian,
consenten (consentir) e toleran esta decisión son cómplices e responsábeis perante o pobo. Sirvo (servir) unha media de 500 comidas diarias e funciona todo ás mil marabillas. (Eu)- Case todas as persoas
menten (mentir) no currículo. - O xogador dixo que xa se
sente (sentir) mellor.
Presta atención!
Primeiro
Aínda que a vogal temática da maioría das formas do presente do indicativo é -e-: sentes, sente, sentimos, sentides, senten, a primeira persoa é sinto, con -i-. É certo que o erro máis habitual, e o que debes evitar, é dicir *sintes, *sinte e *sinten, mais tamén hai falantes aos que o contacto coas formas correctas do estándar os leva a pensar que a P1 segue o mesmo padrón de conxugación. Isto é o que explica, por exemplo, que os Verto anden a cantar este refrán:
Xa non podo deixar de pensar
en como o mundo non para
e eu *sego igual.
Cantas saudades temos de Verto! Tiña que ser dito e foi dito!
Segundo
A vogal temática tamén é -i- en todas as formas do presente do subxuntivo (sinta, sintas, sinta, sintamos, sintades, sintan) e na segunda persoa do singular do imperativo (sinte).
As persoas que din senta, sentas... moi probabelmente están a cometer un erro por ultracorrección. Saben que as formas correctas son sente, sentes... e adecúan as formas do subxuntivo a ese modelo. O problema é que a conxugación deste tipo de verbos non é completamente regular, como acabas de ver, hai excepcións.
E non fica por aquí a cousa, porque os verbos tipo sentir causan tamén algunha dor de cabeza aos galegos á hora de falaren portugués. A razón neste caso é a P2 do imperativo, que en portugués é sente e non sinte. Lémbrate disto a próxima vez que vaias a Portugal.
Exercicio
Completa os espazos cos verbos no presente do subxuntivo ou no imperativo:
- É Nadal, mais non se
sinta (sentir) obrigado a estar feliz (vostede). - O presidente do Consello di que non hai garantías de que a Unión Europea
consiga (conseguir) evitar a saída británica. - Se for mentira,
desmintan (desmentir) (vostedes). - Estar en forma sen saír da casa?
Siga (seguir) estas 8 canles de Youtube (vostede). - O presidente aprobou unha lei que permite aplicar a pena de morte a calquera individuo que mutile,
fira (ferir) ou mate outra persoa. - Non me
mintas (mentir), por favor, o xefe de estudos contoumo todo. (ti) - A relación sexual cun menor é sempre un delito contra el, aínda que
consinta (consentir). - Os estados da UE preparan sancións contra Turquía, caso
prosiga (proseguir) cos seus plans de explotación de gas e petróleo. - Os médicos loitan por un servizo de saúde que
sirva (servir) os intereses dos doentes. - Se me quixer perseguir, que me
persiga (perseguir). - Se ves mensaxes de erro utilizando os nosos programas,
sigue (seguir) as instrucións.