O imperativo
O imperativo é un dos tres modos verbais do verbo. Os outros dous son o indicativo e o subxuntivo.
Usos do imperativo
Usamos o imperativo cada vez que...
- Damos instrucións: Pica a cebola ben finiña.
- Aconsellamos ou facemos recomendacións: Reclame os seus dereitos.
- Damos ordes: Ordena o teu cuarto agora!
- Prohibimos: Non toquedes a comida do expositor.
Cales son as súas formas?
As formas positivas
O imperativo afirmativo en galego ten catro formas: ti e vós (informal); vostede e vostedes (formal)
- 2ª persoa de singular: Ti, anda
- 2ª persoa de plural: Vós, andade
- 2ª persoa de singular de respecto: Vostede, veña comigo, por favor
- 2ª persoa de plural de respecto: Vostedes, veñan comigo, por favor
Como se forman?
As formas para ti e para vós obtéñense eliminando o -s final das formas do presente do indicativo:
- Ti anda(s) > Anda ti
- Vós andade(s) > Andade vós
No caso das formas para vostede ou vostede, temos que substituír a vogal temática do infinitivo por e, nos verbos da 1ª conxugación, e por a, nos verbos da 2ª e 3ª conxugación:
- and-a-r > and-e. Exs.: Ande vostede; anden vostedes
- com-e-r > com-a. Exs.: Coma vostede; coman vostedes
- exix-i-r > exix-a. Exs.: Exixa vostede unha compensación; Exixan vostedes unha compensación
Decatátesche de que as formas positivas do imperativo para vostede e vostedes coinciden coas formas da 3º persoa (singular e plural) do presente de subxuntivo?
As formas negativas
As formas negativas do imperativo son as mesmas que empregamos para o presente do subxuntivo:
- Non corras ti, non corrades vós
- Non corra vostede; non corran vostedes
Aínda que esta é a regra xeral, hai verbos que son irregulares (pór, facer, ser, estar etc.).
- Exs.: Pon ti, fai ti
Exercicio 1
Completa co verbo no imperativo as seguintes oracións:
Comede (comer) todo o que tendes no prato.- Non te oio,
berra (berrar) máis. Entra (entrar), están agardando por ti.Sé (ser) bo e non me amoles!- Se vas conducir, non
bebas beber. Ven (vir) aquí, non te vou morder.- Rapaces,
facede (facer) o que vos din e todo irá ben. - O xantar xa está preparado, Óscar,
pon (pór) a mesa, por favor.