Linguas e xogos de construción

En que se parecen?

Se pensares ben, a nosa lingua parécese moito a un deses xogos de construción a que todos xogamos de pequenos. Lémbraste daqueles bloquiños de cores? Eu teño pasado horas deitada no chan a xuntar uns cos outros.

Nas linguas tamén temos pezas que podemos xuntar para construír outras maiores. Non construímos con bloques, é claro, o material de construción é un pouco diferente. Nas linguas usamos os sons, mais o procedemento é o mesmo. Xuntamos sons para construírmos sílabas e coas sílabas, por súa vez, podemos construír palabras:

son > sílaba > palabra

A ciencia da construción

Os sons e as sílabas non se combinan de calquera maneira. Existen unha serie de regras ou principios construtivos que todos aplicamos, aínda sen sermos moi conscientes de o facermos. Estes son algúns deles:

Unha sílaba pode estar constituída por un son ou por varios. Da mesma forma, unha palabra pode estar constituída por unha ou por varias sílabas.
A sílaba máis habitual en galego é a formada por unha vogal mais unha consoante: CV > po. Mais existen outras moitas combinacións:

CVC > pés
CCV > bra-zo
V > a-su-bí-o
CCVCC >trans-por-te
...

Dúas vogais contiguas poden pertencer á mesma sílaba ou a sílabas diferentes:

Pertencen á mesma sílaba cando as pronunciamos xuntas nunha soa emisión de voz. Cando isto acontece, dicimos que as dúas vogais forman un ditongo. Ex.: pa-cien-cia
Polo contrario, se as pronunciamos en sílabas diferentes, forman un hiato. Ex.: a-re-a

Mesmo hai sílabas con até tres vogais seguidas. Neste caso, dicimos que as tres vogais forman un tritongo. Ex.: o-fi-ciais
As palabras poden estar constituídas por unha única sílaba (monosílabas) ou por varias (polisílabas). Segundo o número de sílabas que teñan, distinguimos os seguintes tipos:

monosílabas = 1 sílaba > Ex.: sol

bisílabas = 2 sílabas > Ex.: ra-to

trisílabas = 3 sílabas > Ex.: lós-tre-go

tetrasílabas / cuadrisílabas = 4 sílabas > Ex.: sim-pá-ti-co

pentasílabas = 5 sílabas > Ex.: he-li-cóp-te-ro

hexasílabas = 6 sílabas > Ex.: mul-ti-tu-di-na-rio

heptasílabas = 7 sílabas > Ex: e-lec-tro-do-més-ti-co

octosílabas = 8 sílabas > Ex.: i-rres-pon-sa-bi-li-da-de

eneasílabas = 9 sílabas > Ex.: es-ter-no-clei-do-mas-toi-de-o

decasílabas = 10 sílabas > Ex.: o-to-rri-no-la-rin-go-lo-xí-a ...